Witam. Ten poradnik stanowi dodatek do poradnika użytkownika -=[MasteR]=-, który dokładnie opisał instalację Debiana z netinstalki. Jak dobrze wiemy, po wykonaniu tych czynności mamy jedynie system, który posiada podstawowe możliwości. Nie możemy odtwarzać plików MP3 (brak odtwarzacza), czy też plików wideo (jak wcześniej ;P), a w końcu, wbrew powszechnie panującej, podsycanej przez FUD użytkowników Windowsa plotce, Linux nie jest multimedialnym systemem, co jest wierutną bzdurą... w tym poradniku napisze dokładnie, jak to jest z systemem paczek debiana, jak ściągać i instalować programy, oraz nauczę Was, jak naprawdę dobrze odtwarzać multimedia – czy to muzykę, czy to filmy. Pokażę także sposoby, które pozwolą Ci na szybszą i bardziej efektywną prace z systemem. A na deser pokaże, jak odpalać pliki *.exe (co prawda nie zawsze, ale warto spróbować) i zainstalować Beryla – chyba najlepiej prezentujący się dodatek graficzny, lepszy od wszystkich Vist czy innych wynalazków jedzących 1000 MB RAMu. Od razu dodam, że punkt 4 i 5 jest dla użytkowników środowiska graficznego KDE.
Spis treści (OMGZOR):
- apt i aptitude, czyli system pakietów Debiana;
- sudo – z czym to się je?
- QT i GTK – co to jest i jakie są różnice?;
- Muzyka i filmy – czyli instalacja Mplayera (kompilacja) i przegląd odtwarzaczy muzyki;
- Optymalizacja środowiska graficznego KDE;
- Identyczny wygląd aplikacji z GNOME na KDE;
- Wine i Cedega – czyli odpalanie Windowsowych programów na Linuksach (w budowie);
- Jabber – wolny protokół komunikacji;
- ViM – potężny edytor tekstowy dla programistów;
- Praca z dokumentami Micro$oft Office – OpenOffice.org;
- Podstawy kompilacji na Linuksie;
- GIMP – edytor graficzny na miarę Adobe Photoshop (prawie) i kolourpaint – odpowiednik Painta dla KDE;
- Beryl – potężny kombajn graficzny;
- Dodatki ;)
1. apt i aptitude, czyli system pakietów Debiana:
Jesteś początkującym użytkownikiem Debiana i chcesz pobrać sobie program. Cóż, może to być dla Ciebie trudne, jeżeli byłeś użytkownikiem Winzgrozy i wszystko ściągałeś z Internetu. Sposobów na zainstalowanie oprogramowania w Linuksie jest 3. Pierwszy, to ściągnąć źródła programu i je skompilować, co w systemach opartych na Linuksie jest bardzo łatwe. Drugim sposobem jest użycie skryptu instalacyjnego (którego bardzo mało programów posiada...). A trzeci, ten o którym będziemy mówić to zainstalowanie programu za pomocą Systemu Paczek Debiana (dpkg). Jest to genialne w swojej prostocie – istnieją serwery, zwane repozytoriami, które udostępniają skompilowane przez kogoś i opisane pliki programu, spakowane w jedną paczkę o formacie DEB. Za pomocą odpowiednych narzędzi (o których zaraz napisze) system ściąga nasz program i instaluje pliki w odpowiednie, opisane w paczce miejsca (zazwyczaj konfiguracja wędruje do /etc (globalna), do /home/userzy_na_kompie (lokalna, zazwyczaj w ukrytym folderze, przykładowo Mplayer trzyma swoje pliki konfiguracyjne LOKALNE w /home/user/.mplayer), pliki do /usr/lib, a reszta do /usr/share.). Dodatkowo automatycznie następuje konfiguracja. Żyć, nie umierać ;). Narzędzia nazywają się apt i aptitude, z czego aptitude jest nakładką na apt oferującą większą funkcjonalność. Opisze teraz użycie.
Użycie apt i aptitude:
Jak widzisz, to bardzo proste. Jeżeli lubisz wszystko sobie wyklikać (nie używać konsoli), to istnieje synaptic (dla gnome) i adept (dla KDE), który pozwala zrobić podane operacje poprzez przyjazny interfejs graficzny, a nawet sam aktualizuje repozytoria i przypomina o aktualizacji oprogramowania.Kod:# WSZYSTKO Z POZIOMU ROOTA!:
apt-get install pakiet (aptitude install pakiet) – instaluje podany przez nas pakiet wraz z wszelkimi zależnościami. Jeżeli występuje problem, należy użyć flagi -f (apt-get -f install pakiet / aptitude -f install pakiet)
apt-get source pakiet (aptitude source pakiet) – ściąga źródła programu. Działa tylko, jeżeli istnieje repozytorium źródeł (w sources.list deb-src repo).
apt-get remove pakiet (aptitude remove pakiet) – usuwa istniejący pakiet z systemu (aby usunąć pliki konfiguracyjne, używamy dpkg –purge pakiet. W razie problemów – patrz wyżej i czytaj komunikaty.)
apt-get update (aptitude update) – aktualizuje informacje o pakietach w repozytoriach. Bardzo ważny, okresowy krok – musisz go wykonywać co jakiś czas (w „Dodatki” dam skrypt, który będzie to robił za nas automatycznie)
apt-get upgrade (aptitude safe-upgrade) – aktualizuje całe nasze oprogramowanie. Też bardzo ważny krok, powinno się go robić codziennie, aby zachować świeżość tego, co masz zainstalowane na kompie ;).
apt-get dist-upgrade (aptitude dist-upgrade) – aktualizuje nasze oprogramowanie oraz krytyczne pakiety systemowe (takie jak jądro systemu).
apt-cache search fraza (aptitude search fraza) – znajduje wszystkie pakiety zawierające podaną frazę w opisie lub nazwie pakietu i wyświetla je wraz z opisem. (wyświetla „niecelnie” - dużo, ale to pożądane. Po lepszą dokładność polecam zajrzeć na http://www.debian.org/distrib/packages) Uwaga! Tu nie potrzeba roota.
apt-key add plikzkluczem – dodaje tzw. klucz publiczny do repozytorii. Jest to zabezpieczenie, które pozwala na większe bezpieczeństwo przy pobieraniu pakietów.
Dodawanie repozytorii:
Jako, że Debian jest systemem, który domyślnie działa tylko i wyłącznie na wolnym oprogramowaniu (licencja GNU GPL. Taki lekki offtop: powoduje to wiele zabawnych sytuacji. Przykladowo nie ma firefoksa dla Debiana. Jest iceweasel, który różni się ikonką. A czemu? Ponieważ, chociaż Mozilla Firefox jest w wolnym oprogramowaniem, logo jest niewolne (więc ikonka też). To skłoniło developerów Debiana do stworzenia własnej wersji Firefoksa. Jest ona tak samo funkcjonalna jak zwykły Firefox, więc problemu nie ma.), czasem jest to uciążliwe. Aby pozbyć się tej uciążliwości, wystarczy zmodyfikować parę repozytorii. To bardzo proste i niestraszne ;)... apt przechowuje swoje repozytoria w pliku tekstowym /etc/apt/sources.list. Jego składnia jest banalna:
Sądze, że nie chcesz się tym bawić. Zapamiętaj jednak, że gałąź to zawsze wersja Twojego Debiana (lenny – testing / etch – stable / sid – experimental) z ewentualnym dodatkiem w postaci /updates (dla repozytorii bezpieczeństwa Debiana). Pamiętaj, żeby po każdej zmianie repozytoriów aktualizować (wiesz, jaką komendą. A jak nie to wróć wyżej...) informacje o pakietach. Foldery to: main, contrib i non-free. main zawiera podstawowe pakiety, contrib zawiera pakiety dodatkowe, a non-free – niewolne oprogramowanie. OK, to teraz dam Wam moje repozytoria, ktore posiadają wszystko, wystarczy zamienić zawartość /etc/apt/sources.list (z poziomu roota):Kod:deb repozytorium gałąź foldery # Dla repo z oprogramowaniem
deb-src repozytorium gałąź foldery # Dla repo z sourcami
Ostatnie 3 możesz sobie spokojnie odpuścić. Ostatnie jest od klienta Jabbera Psi-pedrito (którego polecam do Jabbera. Zostaw sobie to repozytorium ;)). Drugie od końca to repozytorium Beryla – jeżeli nie chcesz tego wynalazku wywal. A trzecie od końca, to repozytorium przeglądarki Swiftfox – Firefoksa optymalizowanego pod architekturę sprzętową Twojego komputera (apt-cache search swiftfox wywali całą liste pakietów.). Aha, po aktualizacji informacji wywali błąd o braku klucza publicznego – pobierz pakiet odpowiedzialny za klucz (debian-multimedia-keyring) i znów przeprowadź aktualizację. To wszystko w materii apt i aptitude. Sądzę, że teraz nie będziesz miał żadnych problemów z instalacją swojego oprogramowania ;).Kod:# Standardowe repozytoria Debiana. NIE RUSZAĆ!:
deb http://ftp.pl.debian.org/debian/ lenny main
deb-src http://ftp.pl.debian.org/debian/ lenny main
deb http://security.debian.org/ lenny/updates main contrib
deb-src http://security.debian.org/ lenny/updates main contrib
## Dodatkowe repozytoria:
# Repozytorium Debiana z niewolnym oprogramowaniem:
deb http://ftp.pl.debian.org/debian/ lenny non-free
# Repozytorium Debiana contrib:
deb http://ftp.pl.debian.org/debian/ lenny contrib
# Repozytoria Debiana z kodekami:
deb http://www.debian-multimedia.org lenny main
# Repozytoria Swiftfox'a:
deb http://getswiftfox.com/builds/debian unstable non-free
# Repozytoria Beryla:
deb http://beryl.xglusers.de/ubuntu.beryl-project.org edgy main
# Repozytoria Psi-pedrito:
deb http://tomasz.nukysrealm.net/psi-pedrito ./
2. sudo – z czym to się je?
sudo to program, który daje bardzo dużą funkcjonalność, jednak za dość dużą cenę – obniżenie bezpieczeństwa systemu. Cóż, sam wybierzesz, czy chcesz używać sudo, to Twój wybór. Ale do rzeczy. sudo to program, dzięki któremu możesz uniknąć żmudnego logowania się na konto roota. Wystarczy, że przed komendą wpiszesz sudo i wpiszesz hasło USERA, a przez następne 5 minut będziesz mógł wykonywać co Ci się żywnie podoba na roocie z poziomu usera (ustawiając przed komendą sudo). Problem to bezpieczeństwo – przy odrobinie szczęścia złośliwy skrypt może uruchomić co chce z poziomu usera... wybór należy do Was.
Jak skonfigurować i używać sudo?:
To bardzo proste. Wystarczy instalacja paczki i edycja pliku konfiguracyjnego:
Edycja pliku konfiguracyjnego:Kod:aptitude install sudo
Otwieramy z poziomu roota plik /etc/sudoers. Na końcu dopisujemy:
Zapisujemy i to wszystko. Sudo jest gotowe do działania!Kod:user_który_używa_sudo = (ALL) ALL
3. QT i GTK – jakie są różnice?:
Różnice są proste. GTK jest używane przez GNOME, a QT przez KDE. Biblioteka QT jest większa. No i oczywiście, inny jest wygląd. To w zasadzie wszystko, co można w tej materii napisać. Polecam przejrzenie screenów GNOME i KDE i ocenienie, który styl Ci bardziej odpowiada. Potem napiszemy także o instalacji QtCurve, stylu, który pozwoli na identyczny wygląd aplikacji z GNOME w KDE (takich jak na przykład Firefox).
4. Muzyka i filmy - czyli instalacja Mplayera (kompilacja) i przegląd odtwarzaczy muzyki:
Na wstępie – skoro jest przegląd muzycznych odtwarzaczy, czemu nie ma przeglądu odtwarzaczy wideo? Bo tak naprawdę Mplayer jest najlepszy i nie ma konkurencji. Po prostu ;).
Odtwarzacze muzyczne:
Jest ich pełno. My skupimy się na 4 najbardziej popularnych:
Amarok – zdecydowanie najlepszy odtwarzacz (moim zdaniem). Używa biblioteki QT, pozwala na bardzo łatwe i szybkie zarządzanie utworami muzycznymi (sam buduje kolekcje artystów i albumów), ma takie rzeczy jak OSD (wiadomość o aktualnie odtwarzanym utworze), obsługuje dużo modułów dźwiękowych, last.fm i wiele, wiele więcej. Jego możliwości są ogromne – polecam! Dodatkowo, można bardzo łatwo odnosić się do jego zmiennych poprzez serwer DCOP.
http://img255.imageshack.us/img255/4382/mine11bk6.jpg
XMMS – jest to odtwarzacz minimalistyczny. Posiada funkcje podobne do WinAMPa, jego interfejs też jest na WinAMPa stylizowany. Używa GTK. Nie mam screena, ale polecam:
http://www.lynucs.org/?xmms
Audacious – Nie używałem nigdy tego odtwarzacza, więc nie mam nic w tej sprawie do powiedzenia. Ale po screeny odsyłam na:
http://audacious.nenolod.net/Screenshots
MOC – jest to konsolowy odtwarzacz muzyki. Jeżeli chodzi o zjadanie systemowych zasobów to nie ma sobie równych – jest najmniejszy i nie obarczony brzemieniem zbędnego interfejsu ;)...
My zajmiemy się amarokiem. Jego instalacja jest banalna, wystarczy:
To wszystko! Jeżeli masz skonfigurowaną ALSĘ, wybierasz tylko foldery, które mają się znaleźć w kolekcji, i Amarok jest gotowy do grania.Kod:aptitude install amarok
Kompilacja Mplayera:
Teraz zajmiemy się sprawą poważniejszą, bo kompilacją. Niby takie straszne, ale nie takie rzeczy robiliśmy ;). Na początek przełączmy się na roota:
Następnym krokiem byłoby zrobienie sobie „piaskownicy”. Zrobimy ją w katalogu /tmp. Czemu? Bo jak zrestartujemy kompa, to zniknie to, co nam było potrzebne do kompilacji, a po resecie nie potrzebujemy tego:Kod:su
Przechodzimy do folderu:Kod:mkdir /tmp/mplayer
Ściągamy źródełka:Kod:cd /tmp/mplayer
I kodeki:Kod:wget http://www7.mplayerhq.hu/MPlayer/releases/MPlayer-1.0rc1.tar.bz2
Rozpakowujemy źródełka:Kod:wget http://www1.mplayerhq.hu/MPlayer/releases/codecs/all-20061022.tar.bz2
Teraz zainstalujemy niezbędne biblioteki:Kod:tar jxvf MPlayer-1.0rc1.tar.bz2 # Jeżeli wystąpią problemy, zainstaluj bzip2: aptitude install bzip2
I rozpakujemy kodeki...Kod:aptitude install libpng12-dev libjpeg62-dev libdvdcss2 libdvdcss2-dev libdvdread-dev libdvdread3 libgtk2.0-dev cdparanoia
Stworzymy dla nich domek ;). Katalog /usr/lib/codecs:Kod:tar jxvf all-20061022.tar.bz2
I wprowadzamy je tam:Kod:mkdir /usr/lib/codecs
Po czym zmieniamy uprawnienia do ich uruchamiania:Kod:mv all-20061022/* /usr/lib/codecs
Wchodzimy do katalogu ze źródełkami:Kod:chmod 755 /usr/lib/codecs/*.so*
chmod 644 /usr/lib/codecs/*.dll /usr/lib/codecs/*.ax /usr/lib/codecs/*.acm \
/usr/lib/codecs/*.qtx /usr/lib/codecs/*.DLL /usr/lib/codecs/*.qts /usr/lib/codecs/*.drv
Konfigurujemy:Kod:cd MPlayer-1.0rc1
I mejkujemy!:Kod:./configure --prefix=/usr --confdir=/etc --language=pl --enable-gui --enable-largefiles --with-win32libdir=/usr/lib/codecs --with-reallibdir=/usr/lib/codecs --with-extraincdir=/usr/include --enable-alsa --enable-menu --enable-libavutil_so --enable-libavcodec_so --enable-libavformat_so --disable-inet6 --disable-macosx --enable-dvdread --disable-esd --disable-arts --disable-tv-bsdbt848 --disable-rtc --disable-tv --disable-lirc -–disable-lircc
Gdy się skończy, instalujemy:Kod:make dep && make # W razie kłopotów: aptitude install make
Pozostaje przejść do katalogu ze skórkami MPlayera:Kod:make install
Pobrać fajną:Kod:cd /usr/share/mplayer/skins
Rozpakować:Kod:wget http://www.mplayerhq.hu/MPlayer/skins/plastik-2.0.tar.bz2
I zrobić symlink:Kod:tar jxvf plastik-2.0.tar.bz2
OK! Pozostaje odpalić naszego MPlayerka:Kod:ln -s plastik/ default
Powinno się pojawić coś takiego:Kod:mplayer
Teraz wystarczy tylko dodać czcioneczkę... polecam tahomę:Kod:[23:23:33] killavus@manganux:~/.www$ mplayer
MPlayer 1.0rc1-4.1.3 (C) 2000-2006 MPlayer Team
CPU: Intel(R) Pentium(R) 4 CPU 2.66GHz (Family: 15, Model: 2, Stepping: 9)
CPUflags: MMX: 1 MMX2: 1 3DNow: 0 3DNow2: 0 SSE: 1 SSE2: 1
Skompilowany dla procesora z rozszerzeniami: MMX MMX2 SSE SSE2
Użycie: mplayer [opcje] [url|ścieżka/]nazwa_pliku
Podstawowe opcje: (Pełna lista w man)
-vo <drv[:dev]> wybierz wyjściowy sterownik video [:urządzenie (device)] (lista: '-vo help')
-ao <drv[:dev]> wybierz wyjściowy sterownik audio [:urządzenie (device)] (lista: '-ao help')
vcd://<numer_ścieżki> odtwórz ścieżkę (S)VCD (Super Video CD) (bezpośrednio z napędu, bez montowania)
dvd://<tytuł> odtwórz tytuł bezpośrednio z płyty DVD
-alang/-slang wybierz język ścieżki dźwiękowej/napisów (dwuznakowy kod kraju)
-ss <pozycja> skok do pozycji (sekundy albo hh:mm:ss)
-nosound nie odtwarzaj dźwięku
-fs odtwarzaj na pełnym ekranie (-vm, -zoom, szczegóły w man)
-x <x> -y <y> ustaw rozmiar obrazu wyjściowego (używaj z -vm, -zoom)
-sub <plik> wybierz plik z napisami (patrz także -subfps, -subdelay)
-playlist <plik> wybierz listę odtwarzania
-vid x -aid y wybierz strumień video (x) lub audio (y)
-fps x -srate y zmień prędkość odtwarzania video (x fps) i audio (y Hz)
-pp <jakość> włącz filtr postprocessingu (szczegóły w man)
-framedrop włącz gubienie ramek (dla wolnych maszyn)
Podstawowe klawisze: (Pełna lista na stronie man, sprawdź też input.conf)
<- lub -> skok w tył/przód o 10 sekund
góra lub dół skok w tył/przód o 1 minutę
pgup lub pgdown skok w tył/przód o 10 minut
< lub > poprzednia/następna pozycja na liście odtwarzania
p lub SPACE pauza (dowolny klawisz aby kontynuować)
q lub ESC wyjście
+ lub - zmień opóźnienie dźwięku o +/- 0.1 sekundy
o tryb OSD (On Screen Display): brak / belka / belka + timer
* lub / zwiększ/zmniejsz głośność (PCM)
z lub x zmień opóźnienie napisów o +/- 0.1 sekundy
r lub t zmień położenie napisów wyżej/niżej, spróbuj też -vf expand
* * DOKŁADNY SPIS WSZYSTKICH OPCJI ZNAJDUJE SIĘ NA STRONIE MAN * * *
http://rapidshare.com/files/50228950/tahoma.ttf.html
(Ściągamy i wrzucamy do /usr/local/share/fonts [komenda: mv tahoma.ttf /usr/local/share/fonts])
Robimy to tak:
That's all! Mplayer jest zwarty i gotowy do odtwarzania filmów!Kod:cd ~/.mplayer && ln -s /usr/local/share/fonts/tahoma.ttf subfont.ttf
http://img255.imageshack.us/img255/2792/mine12pb9.jpg
Od razu mówie, że nic innego nie potrzebujecie – ten kombajn odtwarza po prostu WSZYSTKO.
5. Optymalizacja środowiska graficznego KDE:
To są proste kroki, więc opisze je pokrótce. Wchodzimy w Centrum Sterowania:
Składniki KDE -> Menadżer Sesji -> Przy logowaniu: Uruchom pustą sesje
Składniki KDE -> Menadżer Usług -> Odznaczamy Demon Zapisu KDE
Składniki KDE -> Wydajność KDE -> System -> Zaznaczamy „Wyłącz sprawdzanie konfiguracji systemu przy uruchamianiu”
Wygląd i motywy -> Czcionki -> Wymuś DPI czcionek: 96 DPI
To wszystko :).
6. Identyczny wygląd aplikacji z GNOME na KDE:
Napisze teraz tutaj dokładną treść poradnika z linux.rk.edu.pl:
Najpierw instalujemy QtCurve (aptitude install qtcurve):
W Centrum sterowania wybierz w stylach "QtCurve". Dla GTK1 skopiuj /usr/share/themes/QtCurve/gtk/gtkrc do /etc/gtk/gtkrc. Dla GTK2 skopiuj /usr/share/themes/QtCurve/gtk-2.0/gtkrc do /etc/gtk-2.0/gtkrc.
Jedyne co pozostało w przypadku korzystania z KDE to czcionki aplikacji bazujących na GTK. Nie trzeba instalować aplikacji gnoma do ich konfiguracji, wystarczy mniejszy pakiet z XFCE. Są też inne skórki tego typu np. Metatheme czy keramig... poszukaj na kde-look.
Ciąg dalszy: http://forum.tibia.org.pl/showpost.p...55&postcount=4
